ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Πάνω από 7 δισ. το κόστος της εκκρεμοδικίας - To χρεοκοπημένο μπουδρέλο δεν εισπράτει ούτε τις χρηματικές ποινές, στις οποίες μετατρέπονται οι ποινές φυλάκισης

Της Ιωαννας Μανδρου

Πάνω από επτά δισ. ευρώ υπολογίζεται από δικαστικούς παράγοντες που γνωρίζουν καλά τις παθογένειες και τις δυσλειτουργίες του δικαστικού συστήματος, το οικονομικό κόστος για το Δημόσιο από την προβληματική λειτουργία της Δικαιοσύνης, που αγγίζει πια τα όρια της αρνησιδικίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνον οι χιλιάδες αδίκαστες υποθέσεις στα Διοικητικά Δικαστήρια, σε όλη την επικράτεια, ξεπερνούν τις 550.000 και στερούν από το Δημόσιο πολύτιμα έσοδα από φόρους και πρόστιμα, τα οποία μένουν για χρόνια σε δικαστική εκκρεμότητα. Την ίδια ώρα, το τεράστιο στοκ των εκκρεμών ποινικών υποθέσεων κοστίζει -πέραν των άλλων συνεπειών- ακριβά και στο Δημόσιο.

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι δικαστικοί λειτουργοί της Διοικητικής Δικαιοσύνης υπολογίζουν τις απώλειες του Δημοσίου από τις εκκρεμείς υποθέσεις - φορολογικού κυρίως ενδιαφέροντος- σε 1,5 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσό αυτό προκύπτει μετά την πρόβλεψη, ότι από τις χιλιάδες αδίκαστες υποθέσεις, ένα μέρος δεν θα κερδηθεί από το Δημόσιο, αλλά από τους πολίτες που έχουν προσφύγει σε βάρος του.

Γεγονός αποτελεί ότι οι φιλότιμες προσπάθειες που καταβλήθηκαν στα Διοικητικά Δικαστήρια, για μείωση του αριθμού των εκκρεμών υποθέσεων, που ήταν και ένας από τους στόχους του πρώτου Μνημονίου, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Κι αυτό γιατί, πέραν όλων των άλλων, οι πολύμηνες κινητοποιήσεις των δικαστών που ακολούθησαν ανέκοψαν την προσπάθεια και μετέθεσαν γι’ αργότερα την υλοποίηση των αρχικών στόχων.

Χωρίς εικόναΣτο υπουργείο Δικαιοσύνης, πάντως, ετοιμάζονται να αναλάβουν σύντομα πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς εκτιμάται ότι η κατάσταση έχει φτάσει πλέον στο μη περαιτέρω

Πέραν, όμως, από τα πολύτιμα έσοδα που στερείται το Δημόσιο, όπως σημειώνει ο κ. Γ. Φαλτσέτος, πρόεδρος έως πρότινος της Ενώσεως των Διοικητικών Δικαστών, «δεν διαθέτει πραγματική εικόνα και για το τι έχει λαμβάνειν από τις εκκρεμείς υποθέσεις για φόρους και πρόστιμα, καθώς για κάποιες από αυτές τελικά δεν θα δικαιωθεί, με αποτέλεσμα να προσδοκά σε ανύπαρκτα οφέλη». Το αποτέλεσμα είναι η κατάσταση να μπερδεύεται ακόμα περισσότερο.

Δραματικότερη, ως προς τα έσοδα που χάνει το Δημόσιο, είναι η κατάσταση που επικρατεί στην ποινική Δικαιοσύνη, όπου οι εκκρεμείς υποθέσεις ξεπερνούν σε όλη τη χώρα το ένα εκατομμύριο. Οι απώλειες εσόδων για το Δημόσιο από τη μη είσπραξη των χρηματικών ποινών που θα επιβάλλονταν αν οι δίκες είχαν γίνει, με τους μετριότερους υπολογισμούς ανέρχονται, σύμφωνα με εκτιμήσεις έμπειρων δικαστικών παραγόντων -και μπορεί και να ξεπερνούν- σε 2,5 δισ. ευρώ.

Ανείσπρακτες ποινές

Το πρόβλημα με τις χρηματικές ποινές, ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνον στις χιλιάδες αδίκαστες υποθέσεις. Αντιθέτως, επεκτείνεται και σε εκείνες που δικάζονται, καθώς οι χρηματικές ποινές, στις οποίες μετατρέπονται οι ποινές φυλάκισης που επιβάλλονται καθημερινά, στην πράξη δεν εισπράττονται. Η κατάσταση με τις ανείσπρακτες χρηματικές ποινές έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια λόγω του προβληματικού μηχανισμού που διαθέτει η Δικαιοσύνη, αλλά και λόγω της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας που έχει αυξήσει με γεωμετρική πρόοδο τον αριθμό των πολιτών που δεν μπορούν ούτε τις ποινές τους να πληρώσουν.

Το πρόβλημα έχει περαιτέρω επιδεινωθεί και λόγω της εφαρμογής νόμου που ψηφίστηκε το 2011 και προβλέπει την καταβολή των χρηματικών ποινών σε δόσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ύπαρξη του ποινικού μας συστήματος και την εμπέδωση της κοινωνικής διάστασης της ποινικής τιμωρίας…

Κι ενώ η Δικαιοσύνη σε όλο της το φάσμα ουσιαστικά υπολειτουργεί, τα άλυτα προβλήματα του δικαστικού μας συστήματος, που δεν έχουν για χρόνια έστω και στοιχειωδώς αντιμετωπιστεί, προκαλούν αλυσιδωτές συνέπειες και πρόσθετα κόστη για το δημόσιο ταμείο.

Για παράδειγμα, το μείζον θέμα, όπως τόνιζαν δικαστικοί παράγοντες που σχετίζεται με τη μη εκμετάλλευση των δεσμευμένων λογαριασμών σε υποθέσεις υποδίκων και καταδίκων για οικονομικά εγκλήματα αποτελεί ένα πρόσθετο πρόβλημα που στερεί πόρους από το Δημόσιο.

Μόνον σε ορισμένες από τις σημαντικές ποινικές υποθέσεις που τρέχουν αυτή την εποχή στην ανάκριση, τα ποσά που έχουν δεσμευθεί σε λογαριασμούς οι οποίοι παραμένουν «παγωμένοι», χωρίς να μπορούν να αξιοποιηθούν μέχρις ότου αμετάκλητα κριθούν οι σχετικές υποθέσεις, υπολογίζονται σε ποσά που αγγίζουν το ένα δισ. ευρώ, με βάση τους μετριότερους υπολογισμούς.

Ενδεικτικές είναι οι υποθέσεις δέσμευσης λογαριασμών του επιχειρηματία Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας Energa και Hellas Power, των εξοπλιστικών προγραμμάτων και άλλες για διασπάθιση δημοσίου χρήματος.

Ερχονται ρυθμίσεις

Με προφανή την αναγκαιότητα να αξιοποιηθούν οι «παγωμένοι» λογαριασμοί των υποδίκων, το υπουργείο Δικαιοσύνης ετοιμάζει ρυθμίσεις που θα δίδουν τη δυνατότητα στο Δημόσιο άμεσης ρευστοποίησης. Πρόκειται για το λεγόμενο ενέχυρο σε συνδυασμό με την παράλληλη παροχή κινήτρων για τους εμπλεκομένους στις ποινικές υποθέσεις, που εκτιμάται ότι στο τέλος της ημέρας θα αποδώσει τα προσδοκώμενα οφέλη.