Όταν με ξύπνησε νωρίς το πρωΐ η φίλη μου Όλγα Αλεξοπούλου, Αθηναία ζωγράφος εγκατεστημένη στην Πόλη, να μου πει τα κακά μαντάτα, νόμιζα πως μου έκανε πλάκα. Και όμως, η Όλγα δεν είναι καλή ηθοποιός και, ανησυχώντας, κοίταξα το διαδίκτυο. Και παρότι διάβασα ό,τι διάβασα, ακόμη δεν μπορώ καλά καλά να το χωνέψω. Το πιστεύω, εντάξει, συνέβη, αλλά μου φαίνεται πολύ βαρύ, σχεδόν απίστευτο.
Δεν είμαι μόνο εγώ. Όλη η Τουρκία φαίνεται να έχει μείνει με το στόμα ανοικτό, από τότε που πληροφορήθηκε την είδηση. Δυσφορία, οργή, πικρία αλλά πάνω από όλα κατάπληξη. Πόσοι είναι οι νεκροί; Κανείς δεν ξέρει, άλλο δελτίο μιλά για 10, άλλο για 19, άλλο για 21. Τουλάχιστον εννέα φημολογείται πως είναι Τούρκοι νεκροί και αυτό προστίθεται στη δεδομένη αγανάκτηση για την επίθεση κατά της ανθρωπιστικής αποστολής. Την αγανάκτηση επιτείνει η καθυστέρηση των ισραηλινών αρχών να δώσουν τα ονόματα των νεκρών. Άλλοι είναι ψύχραιμοι και προσπαθούν να συνειδητοποιήσουν τι έχει συμβεί, άλλοι πάλι ξεσπούν με ιαχές πολέμου.
Πηγή κοντά στην τουρκική κυβέρνηση δήλωσε στο newstime.gr πως «η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη», ενώ δεν απέκλεισε κανένα ενδεχόμενο της διπλωματικής οδού. «Είμαστε σοκαρισμένοι. Έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον εννέα πολίτες μας, που ήταν άοπλοι, μέλη μιας ανθρωπιστικής αποστολής και σε διεθνή ύδατα. Πρόκειται για σοβαρότατο έγκλημα πολέμου». Η εν λόγω πηγή επιβεβαίωσε πως ο πρωθυπουργός Έρντογαν βρίσκεται καθ' οδόν από τη Νότια Αμερική, αλλά και ότι ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ επιστρέφει εσπευσμένα από την Αίγυπτο. Σε ερώτηση του newstime.gr εάν επίκειται ανάκληση του Τούρκου πρέσβυ στο Τελ Αβίβ Ογούζ Τσελίκκολ ή και ενδεχόμενη πρόσκαιρη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων, ο εν λόγω αξιωματούχος τόνισε πως «όλα τα ενδεχόμενα που παρέχει η διπωματική οδός είναι ανοικτά. Προς το παρόν, η προσβολή που υπέστη η Τουρκία δεν μπορώ να δω πως θα μπορούσε να αποκατασταθεί».
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες των τουρκικών ειδησιογραφικών δικτύων, ο υπουργός εξωτερικών Νταβούτογλου μεταβαίνει στη Νέα Υόρκη, όπου θα ζητήσει τη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Τουρκία, σημειωτέον, είναι μη μόνιμο μέλος του συμβουλίου. Παράλληλα, ακυρώθηκαν τρεις προγραμματισμένες στρατιωτικές ασκήσεις Τουρκίας - Ισραηλ.
Ο Σινάν Ογάν, πρόεδρος του (εθνικιστικών αποχρώσεων) think tank TURKSAM, δήλωσε στο κανάλι ntvmsnbc πως «το Ισραήλ αυτοκτόνησε». Κατά την εκτίμησή του, το κράτος του Ισραήλ με την επίθεση σε μία ανθρωπιστική αποστολή σε διεθνή ύδατα και το φόνο των μελών της έκαψε όλες τις διπλωματικές του γέφυρες. «Το Ισραήλ, που έχει υποφέρει τόσο από τους κομμάντο αυτοκτονίας συμπεριφέρθηκε το ίδιο σαν κομμάντο αυτοκτονίας» εκτίμησε.
Η κρίση με το Ισραήλ και ο θάνατος των εννέα Τούρκων ακτιβιστών ωστόσο προκαλεί και εσωτερικούς τριγμούς στην Τουρκία. Στις συνοικίες της Πόλης επικρατεί από το πρωί σχετική ηρεμία, αλλά υπερίπτανται συνεχώς ελικόπτερα. Από τις ένδεκα περίπου άρχισαν να συγκεντρώνονται στην πλατεία Τάξιμ εκατοντάδες άτομα οργανωμένα από ισλαμικές οργανώσεις, που γρήγορα έφθασαν τις πολλές χιλιάδες. Κρατούσαν παλαιστινιακές σημαίες, σημαίες της Ισλαμικής τζιχάντ, της Χαμάς και της Χεζμπολλάχ, στέκονταν μπροστά στο Μνημείο της Δημοκρατίας και φώναζαν ισλαμικά συνθήματα. Ανάμεσα στο πλήθος των χωρισμένων κατά φύλο ισλαμιστών με τις γενειάδες των Ταλιμπάν και τα μαύρα τσαντόρ, ελάχιστοι αριστεροί νέοι με σημαίες του ουράνιου τόξου και ειρηνιστικά συνθήματα.
Όπως σχολίασε ένας νέος δημοσιογράφος, η πλατεία Τάξιμ μετεβλήθη σε «Ισλαμαμπάντ». Οι Ισλαμιστές «καπέλωσαν» την πορεία διαμαρτυρίας, πνίγοντας τις φωνές όλων των άλλων. Ο κόσμος τους φώναζε «να κλείσει η Σιωνιστική πρεσβεία», «οφθαλμός αντί οφθαλμού και οδούς αντί οδόντος», «εκδίκηση, εκδίκηση», «να χυθεί αίμα στο αίμα», «παγόσμια ιντιφάντα». Σαρίκια, γενιάδες, γυναίκες με καλυμμένο όλο το πρόσωπο, μικρά κορίτσια με κατάμαυρα τσαντόρ. Μια Τουρκία που σπανίως βγαίνει από το σπίτι ξεχύθηκε στο Τάξιμ.
Οι εκδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ, «όπου διαβάζονται προσευχές στα Αραβικά μπροστά στο μνημείο του Ατατούρκ», έχουν ήδη σπείρει τη φρίκη μεταξύ των κεμαλιστών και πολλών φιλελευθέρων. «Βρήκαν πρόσχημα οι σκοταδιστές να χύσουν το φαρμάκι τους και να σηκώσουν τη φωνή τους ζητώντας τη σαρία» γράφει ένας αναγνώστης της Χουριέτ σε σχόλιό του, ενώ οι σοσιαλιστές είναι διχασμένοι γύρω από το εάν θα έπρεπε να κατεβούν σε πορείες στην εμπροσθοφυλακή των οποίων βρίσκονται τζιχαντιστές.
Παράλληλα, δεν είναι λίγοι οι Τούρκοι πολίτες που κάνουν στα blogs και τις στήλες των εφημερίδων εκκλήσεις για ψυχραιμία. Παρότι όλοι εκφράζουν την αγανάκτησή τους για το τραγικό συμβάν και τους νεκρούς, δεν είναι λίγοι όσοι τονίζουν πως η τουρκική ανθρωπιστική οργάνωση IHH είναι σκληροπυρηνικά ισλαμιστική. «Αυτοί οι άνθρωποι.... προσφέρουν βοήθεια μόνο σε ισλαμικές κοινότητες ή με μία ισλαμική ατζέντα. Τι δουλειά έχει στην ιστοσελίδα της οργάνωσης ανάλυση για τις δήθεν δραστηριότητες Χριστιανών ιεραποστόλων στα Βαλκάνια;» γράφει αναγνώστης της Ραντικάλ. Πράγματι, στη σελίδα της IHH, απροσπέλαστη από χθες, φιλοξενούνται άρθρα με έντονα αντιχριστιανικό και αντισημιτικό χαρακτήρα, του στυλ «Χριστιανοί ιεραπόστολοι απειλούν τα Μουσουλμανικά Βαλκάνια» (!). Στο άρθρο κατηγορούνται αποστολές εκκλησιών, ανάμεσα στις οποίες και της ελληνικής, για «συστηματικό προσηλυτισμό των Μουσουλμάνων αδελφών μας» στη Βοσνία, το Κόσοβο και την Αλβανία.
Σε ερώτηση του newstime.gr πώς απαντά τους ισραηλινούς ισχυρισμούς ότι «η Τουρκική οργάνωση δεν είναι ανθρωπιστική αλλά ισλαμιστική, με στενούς συνδέσμους με τη Χαμάς και τη Χεζμπολλάχ» η ως άνω πηγή απήντησε πως το θέμα στερείται σημασίας. «Δεν είναι μία ένοπλη οργάνωση και σε περίπτωση ανθρωπιστικής βοήθειας δεν έχει καμμία σημασία η ιδεολογία του παρέχοντος τη βοήθεια. Είναι μία προσπάθεια να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα. Οι Ισραηλινοί επιτέθηκαν σε άοπλους και τους σκότωσαν εν ψυχρώ». Σημειωτέον ότι οι Ισραηλινές αρχές είχαν συλλάβει ακτιβιστή της οργάνωσης πριν λίγες μέρες στα κατεχόμενα και τον είχαν απελάσει.
Η παρουσίαση του περιστατικού στον τουρκικό τύπο είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη στον αγγλοσαξωνικό. Ενώ ο τελευταίος φαίνεται να δέχεται τον ισχυρισμό των Ισραηλινών ότι οι ευρισκόμενοι στο πλοίο Mavi Marmara επιτέθηκαν στους κομμάντο και προσπάθησαν να τους αρπάξουν τα όπλα, ο τουρκικός τύπος περιγελά τον ισχυρισμό, χωρίς να του δώσει καμία βαρύτητα. Ο φιλοκυβερνητικός ισλαμικός τύπος κάνει κυρίως πανισλαμικές και «αντισιωνιστικές» αναφορές, ενώ ο κεμαλικός τύπος μιλά κυρίως για τους εννέα «Τούρκους μάρτυρες» - λέξη που χρησιμοποιείται εδώ και για τους στρατιώτες που σκοτώνει το ΡΚΚ και τους αστυνομικούς που φονεύονται τελώντας το καθήκον τους από εγκληματίες. Ο φιλελεύθερος τύπος θρηνεί την επίθεση σε μία ανθρωπιστική αποστολή, και ανησυχεί για την ένταση που φαίνεται πως θα ακολουθήσει.
Ήδη η κοινή γνώμη έχει αρχίσει να ηλεκτρίζεται. Σε διάφορα καταστήματα των τουρκικών πόλεων αναρτήθηκαν ταμπέλες με την ισραηλινή σημαία εντός απαγορευτικού, ενώ στη Θράκη ένας δικηγόρος επιτέθηκε και κτύπησε έναν ισραηλινό ποδηλάτη. Ο δικηγόρος συνελήφθη και ενώ η πράξη του προκάλεσε κύμα διαμαρτυρίας, οι εκπρόσωποι της οργάνωσης IHH στη Ραιδεστό δήλωσαν πως τη στηρίζουν και διαμαρτυρήθηκαν για τη σύλληψή τους. Έντρομα δηλώνουν στελέχη της Εβραϊκής κοινότητας της χώρας, που αριθμεί 23000 άτομα στην Πόλη και 2500 στη Σμύρνη. Ο εύλογος φόβος των Εβραίων της Τουρκίας είναι πως θα στοχοποιηθούν και θα πληρώσουν εκείνοι τα σπασμένα, για αυτό που σε ιδιωτικές συζητήσεις χαρακτηρίζουν «ηλίθιο σφάλμα» των ισραηλινών αρχών. Η Αρχιρραβινεία έσπευσε να καταδικάσει τη δολοφονία των μελών της αποστολής, ενώ η κοινότητα αυξάνει τα μέτρα ασφαλείας σε συναγωγές και κοινοτικούς χώρους και καλεί τα μέλη της να δείχνουν «ιδιαίτερη προσοχή».
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς απάντησε σε ερώτηση δημοσιογράφου, διαψεύδοντας τις φήμες πως η κυβέρνηση προτίθεται να «ζητήσει από τους Εβραίους της Τουρκίας να φύγουν για το Ισραήλ». Η φήμη στερείτο βέβαια σοβαρότητας και ο Αριίντς ξεκαθάρισε πως οι Εβραίοι της Τουρκίας είναι Τούρκοι πολίτες και δεν έχουν καμία σχέση με το συμβάν. Ταυτόχρονα, δήλωσε πως η επίθεση στο πλοίο ισοδυναμεί με αεροπειρατεία.
Η εθνική νέων ποδοσφαίρου της Τουρκίας που βρισκόταν στο Ισραήλ για φιλικό αγώνα κλήθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα. Ταυτόχρονα, ισραηλινή πηγή επιβεβαίωσε πως το Ισραήλ ζήτησε από όλους τους πολίτες του να εγκαταλείψουν την Τουρκία. «Δεν μπορούμε στην παρούσα συγκυρία να εγγυηθούμε για την ασφάλειά τους». Πλήθη διαδηλώνουν, στο μεταξύ, μπροστά από το ισραηλινό προξενείο στην Πόλη και την ισραηλινή πρεσβεία στην Άγκυρα.
* Για τη φωτογραφική επιμέλεια του κειμένου ευχαριστούμε τον κ. Κωνσταντίνο Μαρούση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου